Podsumowanie konferencji o perspektywach KDP w Polsce

Konferencja „Perspektywy kolei dużych prędkości w Polsce” zorganizowana przez Stowarzyszenie Ekspertów i Menedżerów Transportu Szynowego oraz Instytut Kolejnictwa przy współudziale Międzynarodowego Związku Kolei (UIC) pod patronatami: Komisji Europejskiej, Minister Infrastruktury i Rozwoju, Przewodniczącego Sejmowej Komisji Infrastruktury oraz Krajowej Izby Gospodarczej. Konferencja była okazją do zapoznania się ze stanem prac i planami projektów kolei dużych prędkości (KDP) w naszym kraju oraz w Republice Czeskiej a także do dyskusji dotyczącej możliwości stworzenia szybkich połączeń kolejowych w Europie Środkowej.

W konferencji udział wzięli: JE Pierre Buhler, Ambasador Francji, Catherine Trautmann, Koordynator korytarza TEN-T Morze Północne – Bałtyk, Stanisław Żmijan, Przewodniczący Sejmowej Komisji Infrastruktury, Maciej Gładyga, Wicedyrektor Departamentu Transportu Kolejowego w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju, Jean-Pierre Loubinoux, Przewodniczący UIC. Sejm reprezentowali posłowie: Cezary Grabarczyk i Józef Racki.
W dalszej części wzięli udział Witold Stępień, Marszałek Województwa Łódzkiego oraz Krzysztof Kwiatkowski, Prezes NIK oraz ponad 100 osób z organów samorządowych, środowisk naukowych, przemysłu oraz mediów. Obrady prowadził Adam Wielądek, Honorowy Przewodniczący UIC.

Catherine TRAUTMANN, Koordynator korytarza TEN-T Morze Północne – Bałtyk w swoim wystąpieniu zwróciła uwagę, że „polski projekt dużych prędkości Warszawa – Łódź – Wrocław oraz Poznań i dalej do Niemiec, zidentyfikowany w regulacjach unijnych, jest jednym z projektów wspieranych przez Komisję Europejską, który może skorzystać zarówno ze środków unijnych jak i prywatnych oraz kredytów EBI, w tym z Connecting Europe
Facilities („Łącząc Europę”), który jest w szczególny sposób dedykowany na poprawę połączeń transgranicznych”. Dodała także, że „kolej dużych prędkości jest elementem restrukturyzacji całego systemu transportowego. Jest środkiem transportu dla wszystkich: dla biznesu, lokalnych społeczności i turystów.” A podejmując dyskusję dotyczącą mobilności i potrzeb transportowych „koniecznym jest widzenie przyszłości w szerszej perspektywie niż bieżące potrzeby”.

Stanisław ŻMIJAN stwierdził, że KDP jest kosztowną inwestycją i należy zadać pytanie czy mamy na nią wystarczające środki. Wskazał, że w obecnej perspektywie finansowej (2014-2020) na inwestycje kolejowe dostępne będą: fundusz Junckera, CEF oraz POIiŚ. Zauważył, że Komisja Europejska wyraźnie przesuwa akcenty na alokacje środków finansowych na transport kolejowy. Wyraził także nadzieję, że konferencja przybliży znalezienie odpowiedzi z jakich środków zrealizować program dużych prędkości.

Wśród zaproszonych gości wystąpił Pierre BUHLER Ambasador Francji mówiąc, że pociągi dużych prędkości są we Francji popularnym środkiem transportu i przyczyniły się do znacznej dynamiki rozwoju regionów. W każdym z miast, gdzie powstały dworce zauważono pozytywny wpływ na zagospodarowanie przestrzenne oraz rozwój gospodarczy. Podkreślił korzyści wynikające z możliwości szybkiego przemieszczania się pomiędzy
miastami we Francji.

Jean-Pierre LOUBINOUX w swojej prezentacji omówił dynamiczny rozwój systemów dużych prędkości na świecie, wskazując jak koleje dużych prędkości zrewolucjonizowały przewozy pasażerskie czyniąc je rentownymi i konkurencyjnymi. Stwierdził, że projekt kolei dużych prędkości jest największym projektem transportowym ostatnich lat. Linie dużych prędkości funkcjonują, są budowane lub planowane w kilkudziesięciu
państwach świata.

Wg stanu na kwiecień br. na świecie eksploatowanych jest 29 792 km linii dużych prędkości, budowanych jest kolejnych 18 356, a planowanych w najbliższych latach 34 664 km. Połowa wydatków inwestycyjnych na transport kolejowy na świecie będzie w najbliższych latach przeznaczona na rozwój KDP. Na zakończenie zainteresował uczestników 9. Światowym Kongresem Kolei Dużych Prędkości, który odbędzie się w lipcu w Tokyo.

W swoim wystąpieniu wicedyrektor Departamentu Transportu Kolejowego Maciej Gładyga omówił strategiczne dokumenty rządowe związane z perspektywami budowy KDP w Polsce.

Jan ILIK z Czeskiego Ministerstwa Transportu przedstawił plany rozwoju KDP w Republice Czeskiej zwracając uwagę, że ważnym elementem tych planów są połączenia z Polską poprzez nowe linie Praga – Wrocław i Ostrawa – Katowice.

Rolę Europejskiej Agencji Kolejowej dla rozwoju KDP w zakresie interoperacyjności systemów kolejowych oraz wymagań dla bezpieczeństwa ruchu kolejowego omówił Andrzej HARASSEK. Od 1 stycznia 2015 r. obowiązuje w UE nowy pakiet technicznych specyfikacji interoperacyjności, które w istotny sposób ułatwiają budowę i eksploatację zarówno taboru jak i urządzeń infrastruktury.

W swoim wystąpieniu Cezary Grabarczyk, były minister infrastruktury, podsumował dotychczasowe zamierzenia związane z projektem KDP oraz wskazał na duże oczekiwania społeczne związane z polityką transportową, w tym znaczenie KDP w rozwoju regionów.

Zagadnienie to zostało podjęte przez Marszałka Województwa Łódzkiego, Witolda STĘPNIA, który na wstępie swojego wystąpienia powiedział „nie stać nas na to aby kolei dużych prędkości nie budować. Te straty widać już dziś w mierzalny sposób: modernizacja linii Warszawa – Łódź w drugim etapie to już kilkuletnie problemy z dojazdem do Warszawy, a straty czasu można mierzyć, można przeliczać na pieniądze.” Wspomniał, że już 3 lata temu padła propozycja budowy pierwszego odcinka linii o parametrach dużych prędkości z Warszawy w kierunku zachodnim do linii Skierniewice – Łowicz. Spowodowałoby to udrożnienie wyjazdów z węzła warszawskiego w kierunku zachodnim i rozwiązanie problemów z brakiem przepustowości. Docelowo nowy odcinek byłby fragmentem linii dużych prędkości Warszawa – Łódź – Wrocław – Poznań. Dodał także, że „województwa łódzkie, mazowieckie, dolnośląskie i wielkopolskie wnosić będą, aby inwestycja ta miała swoje należne, priorytetowe miejsce w planach rozwoju infrastruktury.”

Prezentację na ten temat aspektów ekonomicznych budowy i eksploatacji KDP przedstawił prof. Tadeusz DYR. Omówił możliwości finansowania takich projektów z funduszu CEF („Łącząc Europę”) orz ocenił pozytywnie efektywność inwestycji w KDP.

Wg analiz przeprowadzonych w Europie zachodniej jednostkowe koszty w przeliczeniu na 1 pasażerokilometr spadają wraz ze wzrostem średniej prędkości handlowej pociągów, powiązanej oczywiście z prędkością maksymalną. Związane jest to z lepszym wykorzystaniem taboru, infrastruktury i personelu. Dodatkowo pasażerowie są skłonni zapłacić za podróż z większymi prędkościami wyższą cenę. To sprawia, że systemy kolei dużych prędkości są bardziej efektywne od systemów konwencjonalnych i nie potrzeba ich dotować.

Dr inż. Andrzej MASSEL przedstawił ideę Transeuropejskiej Sieci Transportowej, perspektywy jej rozwoju oraz szczególne miejsce w niej systemów kolei dużych prędkości. Zaprezentował także wyniki realizacji programu podniesienia prędkości maksymalnej na linii CMK do 200 km/godz.
Następnie przedstawiony został stan realizacji budowy linii dużych prędkości w Polsce. Do końca bieżącego roku zostaną zakończone wszystkie zaplanowane prace studialne. Od przyszłego roku mogą więc być realizowane dalsze prace projektowe i przygotowawcze, tak aby zakończyć inwestycje do 2030 r.

Na zakończenie konferencji odbyła się dyskusja prof. Sławomira Wiaka z Politechnik Łódzkiej, prof. Wojciecha Wawrzyńskiego z Politechniki Warszawskiej oraz dr Grzegorza Zająca, z Politechniki Krakowskiej na temat perspektyw edukacyjnych i przygotowania uczelni w tym zakresie.
Spotkanie podsumował Józef Marek Kowalczyk, Prezes Stowarzyszenia Ekspertów i Menedżerów Transportu Szynowego i zadeklarował przekazanie wniosków wynikających z konferencji do organów odpowiedzialnych za rozwój transportu w Polsce.

PREZENTACJA

Update on High Speed Rail around the world” –  Jean-Pierre Loubinoux, Director General, UIC